Over Dyslexie
Wat is dyslexie?
Door dyslexie is lezen en spellen moeilijker. In het brein van iemand met dyslexie is er iets aan de hand waardoor de informatieverwerking en/of interpretatie van letters en woorden anders verloopt dan normaal. In het dagelijkse leven is dat ontzettend lastig en daarmee is dyslexie echt een handicap. Je ziet het niet maar het is er wel. Er wordt veel onderzoek naar dyslexie en de oorzaken daarvan gedaan. Dat is fijn, want dat betekent dat er steeds meer inzicht komt in wat dyslexie is. De behandelingen worden steeds gerichter en daarmee beter. Al meer dan 25 jaar helpt Berkel-B met succes mensen met dyslexie. Want iedereen wil graag op school of op het werk zo gewoon mogelijk kunnen functioneren.
Hoe herken je dyslexie?
Een basiskenmerk van dyslexie is eigenlijk altijd het moeite hebben met lezen en spellen. Kortom moeite hebben met taal. Duidelijke signalen zijn:
- langzaam en spellend hardop lezen
- schrijven met veel spelfouten
- moeite hebben met bepaalde klanken
- concentratieproblemen bij taallessen
- onthouden van combinaties van woorden, bijvoorbeeld gezegden.
Weetje
Er is maar een klein percentage van de bevolking (3,6%) echt zwaar dyslectisch. Om zeker te weten of er sprake van dyslexie is en zo ja in welke vorm, is het raadzaam om een test te doen. Op basis van de uitslagen kan bepaald worden of er sprake is van dyslexie en hoe het behandeld kan worden.
(0573) 25 76 96
Kun je wat aan dyslexie doen?
Ja en nee. Als één van de ouders dyslectisch is heeft een kind een verhoogde (40-50%) kans op dyslexie. Zijn beide ouders dyslectisch dan loopt die kans behoorlijk op (80%). Dus dyslexie kan erfelijk zijn en daar kun je dus niks aan doen. Maar heb je dyslexie, dan kun je leren om er zo goed mogelijk mee om te gaan. Woorden, letters en cijfers, zie en hoor je met je zintuigen. De hersenen interpreteren die waarnemingen. Via een gerichte behandeling en het toepassen van slimme trucjes leer je op een andere manier de juiste verbanden te leggen.
Gevolgen van dyslexie?
Langzaam lezen of spellen kan op school of op het werk problemen opleveren. Het kost vaak veel meer moeite en tijd om een stukje tekst te begrijpen. Als het harde werken niet beloond wordt met bijvoorbeeld een voldoende op een toets, of een goed resultaat, dan leidt dat tot frustraties. Veel kinderen, maar ook volwassenen, raken de motivatie kwijt om te lezen en schrijven. Dat is jammer en zorgt er soms ook voor dat het zelfvertrouwen daalt of dat er zelfs faalangst ontstaat. De juiste persoonlijke behandeling biedt uitkomst. Wil je meer weten over dyslexie en behandelingen? Neem dan contact met ons op
Zij kunnen het wel, waarom ik niet?
Ze schrijft de dingen letterlijk op, niet hoe je het moet spellen. Bij Engels bijvoorbeeld, in plaats van see schrijft ze S I E.
Leren omgaan met dyslexie
Moeite hebben met lezen en schrijven is al vervelend op zich. Je moet al extra moeite doen om je de stof eigen te maken en dat vraagt behoorlijk wat van je. Om beter te kunnen leren en je studieprestaties te verbeteren is het vaak ook handig om te leren hoe je met jouw dyslexie om kunt gaan. In een 1 op 1 behandeling helpen we je daarmee.
Basisonderwijs
Heb jij dyslexie?
Vind je lezen, schrijven of spellen moeilijk? Bewegen de letters of draaien woorden om? Of schrijf je woorden op zoals je ze hoort? Dan heb je misschien dyslexie. Hartstikke lastig, maar met de aanpak van Berkel-B ga je snel beter lezen en schrijven.
Je bent echt niet de enige!
Sil - 9 jaar groep 5: Het is niet fijn dat ik dyslexie heb, het is lastig. In groep 3 kwam ik erachter dat ik lezen echt wel moeilijk vond. Elke dinsdag ga ik nu naar Suzan. Ze is erg aardig en kan goed uitleggen. Meestal kletsen we eerst even. Ik vind de lessen eigenlijk wel leuk, huiswerk maken niet altijd. Aan het einde van een les spelen we vaak een spelletje, bijvoorbeeld galgje. In de klas vind ik rekenen het leukst, spellen vind ik het stomst. En wat ik later wil worden, ga ik je niet vertellen…..
Dyslexie en je hersenen
Dyslexie kan zich bij iedereen verschillend uiten. Wetenschappers hebben ontdekt dat het op meer plekjes in de hersenen kan zitten. Woorden, letters en cijfers hoor of zie je met je zintuigen. Maar je herkent ze met je hersenen. Soms werkt het linkje tussen je zintuigen en je hersenen niet helemaal goed. Dan heb je misschien wel dyslexie. Gelukkig zijn er veel manieren om het linkje voor de gek te houden. Je hersenen doen dan wel de goede dingen met wat je zintuigen horen of zien.
Dyslexie op school
Je bent echt niet de enige die moeite heeft met lezen en schrijven. Maar het is wel heel erg lastig. Het kost je veel meer tijd dan anderen om op het zelfde niveau te komen en misschien heb je wel wat extra hulp nodig. Bij Berkel-B gaan we eerst onderzoeken waar jouw problemen vandaan komen. En als we dat weten, dan gaan we je behandelen en allemaal tips en trucs leren. Zeker weten dat lezen en schrijven daarna een stuk makkelijker gaat. Deze mensen zijn heel beroemd geworden en..... ze hebben of hadden allemaal dyslexie.
Richard Branson
Super rijk met dyslexie
Misschien heb je wel eens van Richard Branson gehoord. Hij is een miljardair uit Engeland en is van plan om tripjes naar de maan te gaan organiseren. Leuk toch?
Albert Einstein
Heel slim met dyslexie
Eén van de slimste mensen op aarde was Albert Einstein. Een uitvinder met dyslexie. Hij was niet zo netjes. Dus ook voor slordervossen is er hoop.
John Lennon
Beroemd met dyslexie
Leonardo DaVinci
Pablo Picasso
John Lennon
Wubbo Ockels
Wolfgang Amadeus Mozart
Robbie Williams
Joss Stone
Echt wel slim
Dyslexie hebben is stom. Het is lastig én je kunt er ook nog eens niks aan doen. Je baalt wanneer jij weer eens veel langer aan je huiswerk zit dan je vrienden. Of als je na lang leren een onvoldoende hebt gehaald. Misschien word je wel eens zomaar vreselijk boos. Denk je dat je helemaal niks kunt en klap je dicht tijdens een proefwerk. Dat heet faalangst. Bedenk dan dat het door je dyslexie komt en dat je echt niet dom bent. Misschien kun jij wel iets anders heel erg goed! En als je denkt dat je hulp nodig hebt, dan moet je het gewoon vragen. Het is niks om je voor te schamen. Soms kan een 1 op 1 gesprek met iemand die heel goed snapt wat jij doormaakt helpen. Meer over Gevoel en Gedrag
Weetje
Als je een dyslexiebehandeling bij Berkel-B krijgt is dat, als je wilt, gewoon op school. Jouw behandelaar haalt je 1 keer per week even uit de klas en gaat met je aan de slag. Een behandeling bestaat uit oefenen, taalspelletjes en natuurlijk wil de behandelaar ook altijd even weten hoe het met je gaat. Een behandeling duurt gemiddeld 1,5 jaar. Elke paar maanden wordt samen met je ouders, school en behandelaar gekeken naar jouw vooruitgang. Bijna alle kinderen gaan veel beter lezen en spellen! Gaaf toch?
Novin - 8 jaar groep 4: Ik vind het niet leuk dat ik dyslexie heb, maar je hebt wel hele leuke manieren om het lezen leuker te maken. Elke week komt Anne-Karine mij uit de klas halen, dan gaan we naar het hokje om even te kletsen. Daarna gaan we allemaal oefeningetjes doen die je niet in de klas hebt. Meer lezen
Informatie voor ouders
Heeft mijn kind dyslexie?
Heeft uw kind problemen met lezen, schrijven en spellen? Gaat het lezen buitengewoon langzaam of spelt het elke lettergreep bij het hardop lezen? Maakt het veel fouten in simpele woorden of is het handschrift onleesbaar? Dan bestaat de kans dat uw kind dyslexie heeft. Om het zeker te weten is het verstandig om uw kind te laten testen. Uw eerste stap is contact met de leerkracht van uw kind opnemen.
Tip
Het doorlopend halen van E scores op lezen (en spellen) is een goede indicatie om actie te ondernemen.
De rol van de school
Vanaf het moment dat uw kind naar school gaat, wordt zijn of haar ontwikkeling op de voet gevolgd. De leerkracht heeft een belangrijke rol in het signaleren van leerproblemen. Maar u kent uw kind het beste. Het kan best zijn dat uw kind uitblinkt in andere vakken en uitstekend weet te maskeren dat hij of zij moeite heeft met taal. Dyslexie gaat namelijk prima samen met een normaal of zelfs hoog intelligentieniveau.
Zwakke scores op lezen en schrijven
Heeft u het idee dat uw kind dyslectisch is, maak dat dan zo snel mogelijk bespreekbaar op school. Scoort uw kind aanhoudend slecht op lezen en schrijven? Dan kan school uw kind doorverwijzen naar de zorg om testen uit te laten voeren. Wordt er ernstige dyslexie geconstateerd, dan heeft uw kind recht op gespecialiseerde ondersteuning en behandeling. Maar ook als die diagnose niet gesteld wordt, heeft uw kind baat bij extra begeleiding of een behandeling. Een overzicht van de mogelijkheden
Berkel-B heeft alle actuele kennis en deskundigheid in huis om dat op de juiste manier te doen. Wij nemen een test af en doen onderzoek. Op basis van de uitkomsten adviseren we en stellen al dan niet een persoonlijk behandelplan op.
Mama, die mevrouw begrijpt mij gewoon
Dat waren de woorden van een kind, die net een gesprek had gehad met één van de orthopedagogen van Berkel-B.
Wanneer wordt een behandeling vergoed?
Om voor een vergoede behandeling van Ernstige Dyslexie in aanmerking te komen moet de dyslexiebehandeling starten op de basisschool. Dat kan van groep 3 tot en met groep 8. Uw kind mag niet ouder zijn dan 13 jaar. De school van uw kind moet een dossier overhandigen waaruit blijkt dat ernstige dyslexie vermoed wordt. De vergoeding vindt plaats via uw gemeente.
Onderzoek op eigen initiatief
Vermoedt u dat uw kind dyslexie heeft, dan kunt altijd op eigen initiatief een onderzoek laten uitvoeren. De kosten daarvoor draagt u zelf. Op basis van de uitkomsten adviseert Berkel-B een behandeltraject op maat. Dit wordt met u en uw kind besproken. U ontvangt ook een specificatie van de kosten. Voor een overzicht ga naar de tarieven
Ouders over dyslexie
Femke en Sil
'Een aantal keren per week oefenen is geen probleem, het is voor het goede doel'
Natascha en Novin
'Het raakt me als moeder om te zien hoeveel moeite het Novin kost om te lezen'
De behandeling bij Berkel-B is erop gericht om iedereen met dyslexie te helpen een zo hoog mogelijk lees- en spelniveau te laten bereiken. Daarvoor worden tips, trucs en hulpmiddelen ingezet die voor iedereen anders zijn.
Dyslexie en gedrag
Vliegen de boeken u wel eens om de oren of levert huiswerk maken een constante strijd op? Het moeite hebben met lezen en schrijven kan bij kinderen, maar ook bij u, behoorlijk wat frustratie opleveren. Het is natuurlijk niet leuk om te moeten lezen als het gewoon simpelweg niet gaat. Of om woordjes te leren, die je maar niet kunt onthouden. Het is dan ook niet zo vreemd dat kinderen soms buitensporig boos worden of juist erg in zichzelf gekeerd raken. En… misschien kan uw kind er wel niks aan doen. Het heeft gewoon wat extra hulp nodig. Meer weten over hulp bij gevoel en gedrag
Waarom behandelen?
Het hebben van dyslexie kan voor de lange termijn problemen opleveren. Op school wordt de lesstof steeds meer en moeilijker. Kost het uw kind extra veel moeite om te lezen, dan kan dat zijn weerslag hebben op de motivatie en het zelfvertrouwen. Het is ook niet leuk als je wel veel leert en goede resultaten uitblijven. Voor sommige kinderen kan dit leiden tot het ontwikkelen van faalangst of afwijkend gedrag. Voor hun gevoel kunnen ze niet voldoen aan de ‘gestelde normen’.
De behandeling bij Berkel-B is erop gericht om iedereen met dyslexie te helpen om een zo hoog mogelijk lees- en spelniveau te laten bereiken. Daarvoor worden tips, trucs en hulpmiddelen ingezet die voor iedereen anders zijn. Ook wordt er veel aandacht besteed aan psycho-educatie. Wat is dyslexie, hoe kom je eraan, maar vooral ook hoe ga je ermee om. Altijd persoonlijk, altijd op maat.
Hulpmiddelen voor dyslexie
Wanneer u googelt op hulpmiddelen voor dyslexie dan vindt u talloze softwareprogramma’s, leesliniaals, schrijf- en concentratie gadgets en meer. Allemaal uitstekende hulpmiddelen. Het blijft echter zinvol om uw kind te laten testen. Omdat niet alle vormen van dyslexie hetzelfde zijn, moet ook het hulpmiddel en het gebruik daarvan afgestemd zijn op de persoon.
Anne-Karine
‘Mijn werk is echt mijn passie. Het is fantastisch om te zien dat een kind vooruitgaat. Niet alleen met lezen en spelling, maar vooral ook het zelfvertrouwen.’
Suzan
‘Echt blij word ik als ik zie dat kinderen plezier hebben in de behandeling, ze groeien qua persoonlijkheid en vragen of ze alsjeblieft nog een bladzijde mogen lezen’.
Routing dyslexie
Folder: wij zijn Berkel-B!
In het pad naar beter lezen bewandelt u samen met uw kind 7 belangrijke stappen. Voor uitgebreide informatie inzake de routing dyslexie (van voortraject tot einde behandeling) leest u hieronder verder en download ook onze folder!
Van voortraject tot einde behandeling
Het onderwijs heeft als taak goed lees- en spellingonderwijs te garanderen. Daarbij hoort dat lees- en spellingproblemen zo vroeg mogelijk worden gesignaleerd en dat er bij een achterstand intensieve begeleiding wordt geboden. Op basis van toetsresultaten aangevuld met continue observaties en bevindingen bepaalt de school de intensiteit, inhoud en vorm van de ondersteuning die een leerling nodig heeft. Soms is goed onderwijs en intensieve begeleiding op school niet voldoende en is er sprake van een ernstige achterstand die blijft bestaan, ook na herhaalde interventies. Pas dan kan een vermoeden van dyslexie worden uitgesproken en kan een leerling worden aangemeld bij Berkel-B voor gespecialiseerde diagnostiek.
Doorverwijzing naar de zorg
Voor doorverwijzing naar de zorg komen alleen de leerlingen in aanmerking die op 3 achtereenvolgende hoofdmetingen een zeer lage woordleesscore (V- / E) behalen én bij wie sprake is van zeer ernstige leesachterstand die blijft bestaan ondanks intensieve ondersteuning.
De rol van de school
School deelt haar vermoedens met ouders en bespreekt wat te doen. Voor de doorverwijzing naar de zorg, kunnen ouders zich aanmelden bij Berkel-B, bijvoorbeeld via de website. Zowel ouders als school worden uitgenodigd om een aanmeldingsformulier in te vullen. Daarnaast levert school een aantal documenten aan, zoals handelingsplannen en een complete uitdraai van het leerlingvolgsysteem (LVS). Dit tezamen vormt het Leerlingdossier en wordt beoordeeld door een Poortwachter. Dit kan Berkel-B zijn, de gemeente, het samenwerkingsverband e.d.. Dit is in elke gemeente / regio anders geregeld. De Poortwachter bepaalt of het Leerlingdossier voldoet aan de landelijke criteria en of het dus kan worden toegelaten. Zodra een Leerlingdossier voldoet, kan de gespecialiseerde diagnostiek worden opgestart.
Onderdelen dyslexieonderzoek
Het dyslexieonderzoek wordt op een locatie van Berkel-B uitgevoerd door een bevoegd orthopedagoog of psycholoog en bestaat uit een aantal onderdelen:
- Intakegesprek met ouders: Als eerste vindt er een intakegesprek plaats met ouders. Hierin wordt uitgevraagd hoe de gehele ontwikkeling van uw kind is verlopen. Dit heeft naast het verkrijgen van informatie over het kind, ook als doel om mogelijke alternatieve verklaringen uit te sluiten.
- Lees- en spellingtoetsen: Het niveau van het lezen en spellen van losse woorden wordt in kaart gebracht. Hiervoor worden gestandaardiseerde toetsen gebruikt, zodat er kan worden gekeken wat de achterstand is ten opzichte van klasgenoten. Kinderen lezen woordrijtjes waarbij gelet wordt op tijd en op nauwkeurigheid. Daarnaast wordt er een dictee op woordniveau afgenomen.
- Observaties
- Verdiepend onderzoek belemmerende / beschermende factoren: Dit wordt afgenomen op basis van klachten en achtergrond van uw kind. Het is dus optioneel.
Dyslexie typerende factoren
Er worden taken afgenomen die verschillende factoren meten waarvan uit onderzoek blijkt dat die duiden op dyslexie:
- de letter-klankkoppeling: hoe goed en hoe snel een kind letters en klanken kan koppelen en herkennen.
- de fonologische vaardigheden: hoe goed en hoe snel een kind kan spelen met de losse klanken in een woord.
- de benoemsnelheid van zowel cijfers als letters
- ook wordt gekeken naar het verwerken van auditief aangeboden informatie
Aan de hand van alle verzamelde informatie wordt een verslag opgesteld en wordt er toegewerkt naar de uiteindelijke conclusie. Grofweg zijn er 4 uitkomsten.
- Er is sprake van ernstige dyslexie. In dit geval krijgt uw kind een dyslexieverklaring én heeft het recht op een vergoed behandeltraject.
- Er is sprake van dyslexie. In dit geval krijgt uw kind een dyslexieverklaring en heeft het geen recht op een vergoed behandeltraject. Particulier kan Berkel-B wel wat voor u betekenen.
- Er kan geen (ernstige) dyslexie worden vastgesteld. In dit geval krijgt uw kind geen dyslexieverklaring en heeft het geen recht op een vergoed behandeltraject. Particulier kan Berkel-B wel wat voor u betekenen.
- Er is twijfel of er wel of geen sprake is van dyslexie. Dit noemen we ook wel dat de diagnose wordt uitgesteld. De onderzoekster geeft aan wat er gedaan kan worden (adviezen) en hoe het vervolg er uit ziet.
Het verslag, de conclusie en hoe verder wordt met ouders besproken in een adviesgesprek. Hierin is ook ruimte om vragen te beantwoorden.
Vergoede behandeling
Wanneer uw kind in aanmerking komt voor vergoede behandeling, dan start Berkel-B samen met ouders en school het traject op. Bij voorkeur behandelt Berkel-B op de school van uw kind. Tijdens de behandelingen wordt er gewerkt aan de doelen die zijn opgesteld en vastgelegd in het zorgplan. Dit zijn doelen die te maken hebben met het kennen van de klanken, het goed en vlot kunnen lezen van woorden en teksten, en het goed kunnen spellen van woorden.
Er wordt gewerkt aan nauwkeurigheid en aan tempo bij het lezen. Bij spellen wordt er gekeken welke klanken of regels een kind nog lastig vindt, en daar wordt extra mee geoefend. Elke week wordt er huiswerk klaargezet in ons behandelprogramma Asgaard Saga en dit wordt de volgende behandeling besproken. Naast de focus op de lees- en spellingvaardigheden, is er ook aandacht voor het welbevinden en leesplezier. Psycho-educatie en het stimuleren van leesmotivatie zijn vaste onderdelen in onze behandeling.
Behandelingen worden meestal één keer per week gegeven, waarbij het kind thuis gedurende de week ook nog oefent. Dit vraagt veel motivatie en inzet van ouders en kind, maar zorgt voor het meeste effect. Het traject duurt gemiddeld zo’n 40 schoolweken. De behandelaar onderhoudt contact met ouders en school, ook zijn er vaste evaluatiemomenten.
Informatie voor school bij aanmelding ED
Download hier onze folder over de digitale aanmelding.
Richtlijn Beoordeling Leerlingdossier
Klik hier voor onze richtlijn beoordeling leesdossier en hier voor het format handelingsplan onderwijs.
Download hier onze folder over de digitale aanmelding.
Onze dossier adviseurs:
Marleen Kappert, dossier adviseur Dalfsen, Olst-Wijhe, Raalte, Tubbergen, Twenterand en
Wierden, m.kappert@berkel-b.nl
Chantal Nijstad, dossier adviseur Midden - IJssel Oost Veluwe m.u.v. Zutphen,
c.nijstad@berkel-b.nl
Kelly van der Velde, dossier adviseur Hart van Brabant, k.vandervelde@berkel-b.nl
Mariël Brus, dossier adviseur Doetinchem, Aalten en Bronckhorst, m.brus@berkel-b.nl
Loïs Heinen, dossier adviseur Berkelland, Montferland en Winterswijk, l.heinen@berkel-b.nl
Sanne van Tol, dossier adviseur Oude IJsselstreek en Oost-Gelre, s.vantol@berkel-b.nl
Anne Reterink, dossier adviseur Hardenberg, Hellendoorn, Hengelo, Hof van Twente,
a.reterink@berkel-b.nl
Karen van der Schot, dossier adviseur Almelo, Borne, Dinkelland, Enschede en Haaksbergen,
k.vanderschot@berkel-b.nl
Jasmijn van Engeland, dossier adviseur Deventer, Losser, Oldenzaal, Rijssen-Holten, Zutphen,
Centraal Gelderland en Nijmegen, j.vanengeland@berkel-b.nl
Onze dossier adviseurs zijn wekelijks beschikbaar om vragen van scholen te beantwoorden, bijv. over de ontvankelijkheid van het leesdossier. I.v.m. hun drukke werkzaamheden is het helaas niet mogelijk een vast wekelijks spreekuur in te plannen. Neem gerust contact met ons op, dan plannen wij op korte termijn een telefonische afspraak voor u in met de juiste dossier adviseur.
Voortgezet onderwijs
Dyslexie in het voortgezet onderwijs
Wanneer uw zoon of dochter met dyslexie de overstap naar het voortgezet onderwijs maakt, krijgt u met veel zaken te maken die drempels kunnen opwerpen in het schoolse functioneren van uw kind of die invloed kunnen hebben op het welbevinden.
Organiseren en plannen worden in het voortgezet onderwijs veel belangrijker en uw kind krijgt te maken met het aanleren van de vreemde talen. Dit kan veel druk en onzekerheid teweegbrengen.
Het is dan ook belangrijk een school te kiezen die bij uw kind past. In eerste instantie moet het gevoel over de nieuwe school bij uw kind goed zijn. Dit kan alleen ontdekt worden door een aantal scholen te bezoeken.
Daarnaast zult u tijdens een bezoek aan de school goed moeten doorvragen over de dyslexie faciliteiten die de school biedt en hoe hun dyslexiebeleid is vormgegeven. Vraag daarbij expliciet door naar hoeveel extra tijd uw kind mag gebruiken of dit voor ieder vak geldt, welke ICT-hulpmiddelen op deze school gebruikt mogen worden, etc.
Het is dan ook verstandig hiervoor een aparte afspraak te maken voor een individueel gesprek met de zorgcoördinator van de school want op een open dag is er geen ruimte om al uw vragen te stellen.
Bij het examen heeft een leerling met een dyslexieverklaring wettelijk recht op gesproken examens en dertig minuten meer tijd. Over alle andere voorzieningen beslist de directeur van de school. Voor vrijstellingen in de onder- en bovenbouw en de faciliteiten bij het eindexamen verwijzen wij u naar: https://dyslexiecentraal.nl/weten/wet-en-regelgeving.
Om te weten te komen welke faciliteiten voor dyslectici (extra tijd, hulpmiddelen, gesproken tekst, extra begeleiding, etc.) worden geboden, adviseren wij u om na te gaan wat door de nieuwe school van uw zoon of dochter hierover schriftelijk is vastgelegd. Mondelinge toezeggingen blijken in de praktijk nog wel eens anders uit te pakken.
Desgewenst ondersteunen wij u graag met een adviesgesprek of enkele gesprekken om met een goede start het voorgezet onderwijs in te kunnen gaan. Neemt u dan contact met ons op voor het maken van een afspraak.
Volwassenen
Heb jij dyslexie?
Dyslexie komt niet alleen maar voor bij kinderen, maar ook bij volwassenen. Ongeveer 5% van de volwassenen heeft een ernstige vorm van dyslexie. Het gaat dan vaak niet alleen maar over het moeite hebben met lezen en schrijven. Het geven van presentaties, het plannen van werk en het schrijven van verslagen zijn voorbeelden waar je op je werk tegen aan kunt lopen.
Dyslexie op je werk
Als je dyslexie hebt kun je daar ook op je werk veel last van hebben. Het lezen en schrijven van teksten kost vaak meer energie en tijd dan dat het je collega’s kost, terwijl de reden hiervoor niet altijd duidelijk is. Dit kan zorgen voor frustraties en stress.
Als eenmaal bekend is dat dit komt door dyslexie, kunnen hulpmiddelen op je werkplek je helpen slimmer om te gaan met lezen, schrijven en communiceren.
Voor Scholen
Voor Scholen
School is de plek waar de basis voor de toekomst gelegd wordt. Kinderen leren lezen, schrijven en rekenen maar ook de eerste stappen op het gebied sociale interactie worden er gezet. Allemaal essentieel voor de ontwikkeling van een kind of jongere. Het is ook de plek waar vaak de eerste problemen gesignaleerd worden. Kinderen kunnen niet meekomen met lezen of spellen, voelen zich niet prettig of vertonen afwijkend gedrag. Als leerkracht of schooldirectie roept dat soms vragen op.
Berkel-B adviseert, onderzoekt en biedt oplossingen op het gebied van Dyslexie en Gevoel en Gedrag. Ons diverse team professionals staat klaar om te helpen.
Wij kunnen bijvoorbeeld helpen met:
- screening dyslexie
- observaties in de klas
- (groeps)onderzoek
- advisering
- deskundigheidsbevordering
- inhuren van deskundigheid
- behandelingstrajecten voor leerlingen
- trainingen voor leerkrachten, docenten, teams, directie
- voorlichting voor ouders, leerkrachten, docenten, teams en directie
- ICT-voorlichting en/of advies
- Zorgarrangementen passend onderwijs
Weetje
Wist u dat onze aanpak altijd persoonlijk en op maat is? Daarom maken we het liefst een afspraak, zodat we u een passende oplossing kunnen bieden.
Veelgestelde vragen
Als ouder is het verstandig bij school te informeren of daar het vermoeden ook bestaat en door te vragen naar de eventuele ernst. Lijkt het ernstig te zijn, dan kunt u zich het best richten op de vergoedingsregeling voor de diagnostiek en behandeling van ernstige dyslexie. Lijkt het minder ernstig te zijn, dan bent u afhankelijk van wat de school kan en wil bieden aan extra begeleiding en facilitering.
Mocht u twijfelen of het gevoel hebben op school onvoldoende geholpen te worden, dan kunt u altijd contact opnemen met Berkel-B. Wij kunnen u dan verder informeren c.q. helpen.
Voor een aanmelding of informatie aanvraag kunt u contact opnemen met Berkel-B via de website, per mail of telefonisch. Voor directe aanmelding voor diagnostiek en behandeling van ernstige dyslexie kunt u de aanmeldbutton op de website van Berkel-B gebruiken. U ontvangt dan een uitnodiging om gegevens digitaal aan te leveren. Ook de school van uw kind ontvangt een uitnodiging om het leerlingdossier digitaal aan te leveren. Zodra Berkel-B het volledige dossier heeft ontvangen, zal beoordeeld worden of uw kind in aanmerking komt voor de vergoede zorgregeling.
In sommige regio’s mogen wij niet zelf het dossier beoordelen, maar heeft de gemeente de opdracht voor dossierbeoordelingen gegeven aan bijv. het toegangsteam of het samenwerkingsverband. U kunt bij Berkel-B informeren hoe het in uw gemeente zit.
U overhandigt het aanmeldingsformulier en kopieën van onderzoeksverslagen van eventueel eerder afgenomen onderzoek bij het kind.
School levert leerling gegevens aan, informatie uit het leerlingvolgsysteem en
handelingsplannen/groepsplannen waarin de gegeven extra begeleiding staat beschreven.
Ouders zijn vrij in de keuze voor een dyslexieaanbieder, ongeacht of er al andere aanbieders begeleiding bieden aan leerlingen van de school. Een school mag niet voor u de aanbieder kiezen, maar wel weigeren een aanbieder op school toe te laten om uw kind te behandelen. In dat geval dient uw kind op een locatie van Berkel-B behandeld te worden.
Als een leerling een jaar doubleert (in of na groep 3) telt zijn of haar didactische leeftijd (het aantal gevolgde onderwijsmaanden) door. Voor zowel de Cito-LVS toetsen voor lezen (DMT) als spelling geldt dat de leerling de toets maakt op het niveau van zijn huidige groep. De vaardigheidsscore van de leerling wordt vervolgens vergeleken met het niveau van de groep waarin de leerling oorspronkelijk zou zitten (overeenkomend met de didactische leeftijd), in plaats van met zijn huidige groep. Een leerling in midden groep 5 die een jaar gedoubleerd heeft maakt bijvoorbeeld wel de toetsen op het niveau van midden groep 5, maar zijn vaardigheidsscores voor lezen en spelling worden vergeleken met midden groep 6.
Binnen de vergoede zorgregeling moet er sprake zijn van een leesprobleem om dyslexie te kunnen vaststellen. Een leerling met alleen spellingproblemen komt zodoende niet in aanmerking voor diagnostiek en behandeling vanuit de vergoedingsregeling. Het is wel mogelijk een dyslexieverklaring te ontvangen als er alleen sprake is van ernstige spellingproblemen.
Mocht er, naast de lees- en/of spellingproblemen, sprake zijn van een andere leerstoornis of gedragsstoornis bij uw kind, dan noemen we dat comorbiditeit. Als de comorbide problematiek belemmerend is voor het dyslexieonderzoek en/of een dyslexiebehandeling, dan komt uw kind niet in aanmerking voor de vergoedingsregeling. Mocht de andere stoornis niet (meer) belemmerend blijken te zijn voor dyslexieonderzoek en/of een dyslexiebehandeling, dan kan uw kind wel in aanmerking komen voor de vergoedingsregeling. We adviseren u hierover contact met ons op te nemen. Het kan per situatie verschillen.
Zonder een compleet leerlingdossier komt uw kind niet in aanmerking voor diagnostiek en/of behandeling vanuit de vergoedingsregeling. Er wordt hierbij onder andere gekeken of de problemen van uw kind ernstig genoeg zijn, of de door school gegeven extra begeleiding voldoet en of alle informatie compleet is.
Uw kind behaalt drie keer achtereenvolgens een E of V- score op de Drie Minuten Toets of drie keer achtereenvolgens een D of V score én een E of V- score op het gebied van spelling. Ook moet de school kunnen aantonen dat er gedurende langere tijd intensief met uw kind geoefend is. Verder geldt dat een leerling tenminste 7 jaar en maximaal 12 jaar oud moet zijn bij aanvang van het traject en basisonderwijs volgt.
Klik hier voor onze Richtlijn Beoordeling Leesdossier en een overzicht van onze dossieradviseurs.
Als uw kind (nog) niet in aanmerking komt voor onderzoek binnen de vergoedingsregeling wordt het dossier naar u teruggestuurd met een toelichting. Mocht later blijken dat uw kind alsnog in aanmerking komt, dan kan het dossier opnieuw bij ons ingediend worden.
Als uw kind in aanmerking komt voor onderzoek en behandeling vanuit de vergoedingsregeling hoeven ouder(s) hier zelf niets voor te regelen. De administratie verloopt via Berkel-B.
Dit verschilt per gemeente. Soms moet u wel zelf iets doen. Informeer gerust, wij weten precies hoe het in uw gemeente is geregeld.
Als uw kind in aanmerking komt voor onderzoek vanuit de vergoedingsregeling wordt het dyslexieonderzoek vergoed, ongeacht de uitkomst van het onderzoek.
Het onderzoek wordt niet vergoed als het leerlingdossier niet voldoet, ook niet als u er voor kiest na afwijzing voor de vergoedingsregeling particulier onderzoek te laten verrichten en er toch (een minder ernstige vorm van) dyslexie wordt vastgesteld.
De dyslexiebehandeling wordt, binnen een bepaalde periode en met een maximaal aantal sessies, volledig vergoed als er bij de diagnostiek ernstige, enkelvoudige dyslexie bij uw kind wordt vastgesteld. Als u een behandelsessie niet tijdig afzegt, moet u de sessie zelf betalen.
Particuliere behandelingen zijn in kosten gelijk als de behandelingen vanuit de vergoedingsregeling, met als verschil dat particuliere behandelingen niet vergoed worden vanuit de gemeente.
Regio Midden IJssel – Oost Veluwe:
Lochem, Zutphen, Brummen, Voorst, Apeldoorn, Epe, Heerde Hattem.
Regio Achterhoek:
Berkelland, Montferland, Aalten, Oude IJsselstreek, Winterswijk, Oost Gelre, Bronckhorst, Doetinchem.
Regio Twente:
Almelo, Hof van Twente, Borne, Losser, Dinkelland, Oldenzaal, Enschede, Rijssen-Holten, Haaksbergen, Tubbergen, Hellendoorn, Twenterand, Hengelo, Wierden.
Regio IJsselland:
Dalfsen, Deventer, Hardenberg, Kampen, Olst-Wijhe, Ommen, Raalte, Staphorst, Steenwijkerland, Zwartewaterland, Zwolle.
Regio Drenthe:
Borger-Odoorn, Coevorden, De Wolden, Emmen, Hoogeveen, Meppel, Westerveld.
Regio Centraal Gelderland:
Arnhem, Doesburg, Duiven, Lingewaard, Overbetuwe, Rheden, Renkum, Roozendaal, Westervoort, Wageningen, Zevenaar.
Regio FoodValley:
Barneveld, Ede, Nijkerk, Renswoude, Rhenen, Scherpenzeel, Veenendaal.
Regio Nijmegen:
Berg en Dal, Beuningen, Druten, Heumen, Mook en Middelaar, Nijmegen.
Een beschikking is een toewijzing van de gemeente dat de zorgaanbieder de op de beschikking genoemde zorg mag verlenen binnen een bepaalde periode en behandeltijd.
Het varieert per gemeente hoelang het duurt voordat een beschikking binnen is, dit varieert doorgaans tussen de 0 en 6 weken.
In principe kunnen ouder(s) en school dit proces niet versnellen. Als u na enkele weken nog geen reactie vernomen heeft kan het wel helpen om contact op te nemen met de gemeente.
Om dyslexie vast te kunnen stellen worden er tests afgenomen om het lees- en spellingniveau van uw kind vast te stellen (hierbij kunt u denken aan het lezen en schrijven van woorden), wordt er gekeken naar alternatieve verklaringen (hierbij kunt u denken aan intelligentieonderzoek en een screening naar het gedrag van uw kind) en worden er een aantal dyslexie specifieke testjes afgenomen. Concentratieproblemen zouden bijvoorbeeld een bijvoorbeeld een alternatieve verklaring kunnen zijn voor het ontstaan van de moeilijkheden op school. Soms wordt ervoor gekozen om een aanvullende vragenlijst in te vullen, om meer inzicht te verkrijgen in alternatieve verklaringen.
Het dyslexieonderzoek vindt plaats op een locatie van Berkel-B.
Het dyslexieonderzoek wordt uitgevoerd door een orthopedagoog of psycholoog, dit worden medebehandelaars genoemd. Een regiebehandelaar (GZ-psycholoog of orthopedagoog-generalist) is eindverantwoordelijk en controleert de verslaglegging en bepaald of er een diagnose gesteld kan worden.
De onderzoeksresultaten worden tijdens een adviesgesprek met u besproken en het onderzoeksverslag wordt dan ook meegegeven. U bent vrij om de onderzoeksresultaten al dan niet met school te delen. Voor school kan dit natuurlijk wel nuttige informatie zijn. Het overhandigen van (delen van) de dyslexieverklaring is wel wenselijk omdat anders de school geen faciliteiten kan bieden aan uw kind.
Een dyslexieverklaring blijft altijd geldig.
De behandelsessies vinden doorgaans plaats op de basisschool van uw kind. U mag ervoor kiezen de behandeling op een locatie van Berkel-B te laten plaatsvinden. Soms laat de school niet toe dat wij uw kind op school behandelen.
De dyslexiebehandeling wordt verzorgd door een orthopedagoog, psycholoog of logopedist. Dit worden medebehandelaars genoemd. Een regiebehandelaar (GZ-psycholoog of orthopedagoog-generalist) is eindverantwoordelijk voor het traject en heeft regelmatig overleg met de medebehandelaar.
Doorgaans duurt een dyslexiebehandeling ongeveer een jaar tot anderhalf jaar. Dit kan variëren afhankelijk van onder andere het niveau en de vooruitgang van een kind en de voorwaarden die de gemeente aan de behandeling stelt.
Mocht uw kind verhinderd zijn op het moment dat de dyslexiebehandeling volgens afspraak plaats zou vinden, dan dient dit tenminste 24 uur van tevoren gecommuniceerd te worden naar de dyslexiebehandelaar met gegronde reden. Als binnen 24 uur wordt afgezegd zal de sessie in rekening gebracht moeten worden bij ouder(s).
Dyslexie is een stoornis in de hersenen, waarbij processen (met name gericht op letters en klanken) anders verlopen dan bij mensen zonder dyslexie. Deze stoornis in de hersenen zal blijven en de meeste mensen met dyslexie blijven dan ook (enige) moeilijkheden met lezen en/of spelling ervaren. Het streven is dat het lees- en spellingniveau van uw kind (uiteindelijk) zodanig wordt dat uw kind zich goed zal kunnen redden.
Aangeraden wordt om als ouder(s) regelmatig samen met het kind naar de bibliotheek te gaan om leuke boeken uit te kiezen. Bij de keuze voor een boek zijn interesse en plezier de allerbelangrijkste factoren. Onze behandelaar kan adviseren in het AVI niveau dat geschikt is voor uw kind. In de bibliotheek is er vaak een makkelijk-lezen-plein (MLP) met boeken die een hoger belevingsniveau hebben en dus beter aansluiten op de leeftijd van uw kind, maar tegelijkertijd een eenvoudiger leesniveau hebben.
Tijdens de dyslexiebehandeling zal de intrinsieke motivatie (vanuit het kind zelf) van een kind zoveel mogelijk gestimuleerd worden. Het is belangrijk dat een kind ervaart dat oefenen loont, kleine successen zullen dan ook zeker gevierd worden. Via beloning probeert de behandelaar uw kind ook extrinsiek te motiveren.
Een belangrijk onderdeel van de behandeling is psycho-educatie. Er wordt uitleg gegeven over wat dyslexie is, over de werking van de hersenen en hoe we leren. Daarnaast is er veel aandacht voor het persoonlijke welbevinden. Er is aandacht voor de moeilijkheden van uw kind, maar zeker ook voor de sterke kanten. De behandelaar is erop gericht uw kind veel succeservaringen op te laten doen.
De behandelaar kan met ouder(s) en school meedenken over het eventuele gebruik van ICT-hulpmiddelen. Indien gewenst is het mogelijk om een uitgebreid gesprek over ICT-hulpmiddelen aan te gaan met onze specialist (tevens dyslexiebehandelaar), waarin stil wordt gestaan bij het aanbod op dit gebied en er ruimte is voor vragen. Ook voor scholen bestaat er de mogelijkheid om voorlichting te ontvangen over ICT-hulpmiddelen.
Er zijn verschillende hulpmiddelen en aanpassingen mogelijk voor leerlingen met dyslexie, zoals extra (lees-)tijd, het voorlezen van toetsen en het gebruik van luisterboeken. Op een dyslexieverklaring wordt beschreven welke compensaties en dispensaties aanbevolen worden. Scholen zijn verplicht om leerlingen met dyslexie te compenseren zodat zij het onderwijs kunnen volgen. Scholen mogen echter zelf bepalen op welke manier zij dit inrichten.
Het doel voor kinderen met (maar natuurlijk ook zonder) dyslexie is dat zij zich zullen gaan redden in de maatschappij op lees- en spellinggebied. Het streven is om het lees- en spellingniveau zo optimaal mogelijk te ontwikkelen. Op den duur is het mogelijk dat het niveau in enige mate stagneert en/of dat uw kind het lees- en/of spellingniveau in de klas niet meer goed aan kan. Er kan dan gedacht worden aan een eigen leerlijn en/of het gebruik van (ICT-) hulpmiddelen op school. Het lesprogramma kan worden afgestemd op het niveau van het kind en/of er kan bijvoorbeeld extra begeleiding worden aangeboden.
Het volgen van een typecursus is een goede voorbereiding op de overgang naar de middelbare school. Er zullen dan regelmatig verslagen en werkstukken getypt moeten gaan worden. Op het moment dat uw kind vlot kan typen, kan dit vanwege de spellingcontrole de spellingvaardigheid compenseren. Ducktypen, LOI kidzz of TypeTopia zijn typecursussen die rekening houden met kinderen met dyslexie.
Bij de afronding van een dyslexiebehandeling zal er een afrondend gesprek zijn met u en school (en eventueel het kind). Bij dit gesprek zullen de lees- en spellingontwikkeling en verdere adviezen besproken worden. Na afronding van de dyslexiebehandeling is het voor de verdere ontwikkeling van het lees- en spellingniveau van belang om frequent te blijven oefenen, zowel thuis als op school. Tijdens het gesprek kan ook een gewenst nazorg traject aan de orde komen. Voor traject moet u wel zelf de kosten dragen.
Scholen voor voortgezet onderwijs zijn verplicht om een dyslexiebeleid te voeren, het is echter belangrijk dat docenten in de praktijk het beleid goed uitvoeren. Bij de overgang naar het voortgezet onderwijs is het van belang om te vragen naar het dyslexiebeleid en de mogelijkheden van de school. Bij open dagen kan hierover gesproken worden met de zorgcoördinator of dyslexiespecialist, maar ook gesprekken hierover met docenten kunnen veel inzicht geven. Vraag bijvoorbeeld hoe docenten om gaan met dyslexie en de bijkomende moeilijkheden bij hun eigen vak. Wij adviseren u hierover met de nieuwe school op een rustiger moment een aparte afspraak te maken. Ook adviseren wij u om ook met andere ouders te overleggen over hun ervaringen op deze school.
Berkel-B is specialist en kan hierin veel voor scholen betekenen.
De intern begeleider in het basisonderwijs regelt alles rond de extra zorg voor zorgleerlingen. De intern begeleider is in eerste instantie dan ook het aanspreekpunt, maar de directeur van de school is eindverantwoordelijk.